به طور میانگین حدود ۱۰ درصد مردم جهان به این مشکل مبتلا هستند. البته رقم واقعی بالاتر است زیرا افراد مبتلا از ابراز مشکل خود اجتناب می نمایند و چون نمی دانند برای رفع مشکل به کجا مراجعه نمایند ، به همین دلیل رنج خود را از دیگران پنهان می دارند.
بی اختیاری در افراد مختلف ، متفاوت است ، اما حتی نشت ادرار به میزان بسیار اندک نیز آزار دهنده است و ممکن است به انزوای اجتماعی منجر شود.درصد زنان مبتلا به بی اختیاری در سنین باروری ، حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد است در حالی که میزان آن در مردان هم سن آنها حدود ۵ درصد می باشد. در سنین ۷۰ به بالا تفاوت های فاحش بین دو جنس از میان رفته و تعداد مبتلایان مرد و زن تقریباً برابر می شود.
- پوشک بزرگسال شورتی
- پوشک بزرگسال چسبی
- زیرانداز بی اختیاری
انواع بی اختیاری
بی اختیاری ناشی از فشار فیزیکی: شایع ترین نوع بی اختیاری است که بیشتر در افراد جوان به ویژه زنان مشاهده می شود و علت آن فشار فیزیکی ناگهانی است که منجر به درجات متفاوتی از نشت ادرار می شود.
بی اختیاری ناشی از پرکاری مثانه : افراد مبتلا به پرکاری مثانه ممکن است روزانه ۳۰ تا ۴۰ بار نیاز به رفتن دستشویی پیدا کنند در حالی که میانگین طبیعی آن ۷ بار در روز است . عواملی نظیر عفونت ها ، بیماریهای زنانه و سایر بیماریها باعث پرکاری مثانه و بی اختیاری فشاری می گردند.
بی اختیاری لبریزی: این نوع بی اختیاری در مردان به علت بزرگ شدن پروستات در اثر بالا رفتن سن و یا بروز بیماری رخ می دهد.
بی اختیاری ترکیبی: این حالت ترکیبی از بی اختیاری ناشی از فشار فیزیکی و بی اختیاری فشاری ناشی از پرکاری مثانه می باشد.
افراد مبتلا به بی اختیاری ، از اینکه دیگران متوجه مشکل آنها شوند دائماً در هراس بوده و این ترس باعث می شود کمتر از منزل خارج شده و در نتیجه به تدریج دچار انزوا می شوند. ازسوی دیگر پرستاران و مراقبان نیز بابت نشت ادرار و مدفوع مبتلایان به لباس و بستر آنها دائماً ناراحت بوده و شستشو و نظافت آنها علاوه بر آنکه دارای هزینه های متعدد است باعث می شود تا عزت و کرامت فرد مبتلا نزد اطرافیان دچار خدشه شود.
جهت کم شدن مشکل افراد مبتلا به بی اختیاری راه حل های مختلفی وجود دارد که مهمترین آن استفاده از پوشک مناسب می باشد . در صورت استفاده از پوشک مناسب علاوه بر آنکه هزینه های شستشو و نظافت لباس و بستر کاهش می یابد باعث حفظ عزت و کرامت فرد مبتلا گشته و وی می تواند به راحتی در اجتماع حضور یابد .
چه نوع پوشکی را انتخاب کنیم؟
میزان و نحوه بی اختیاری در افراد متفاوت است . لذا هر فرد متناسب با وضعیت خود باید پوشک مناسب را انتخاب نماید. مهم ترین ویژگی های یک پوشک مناسب سه چیزاست : تا حد ممکن کوچک ، ایمن و راحت
۱- کوچک : هدف استفاده از پوشک ، خشک نگاه داشتن فردمبتلا به بی اختیاری است. لذا لازم است از پوشکی استفاده شود که تا حدامکان کوچک باشد.پوشیدن یک پوشک کوچک علاوه بر آنکه باعث می شود تا کمتر در زیر لباس مشخص شود از نظر اقتصادی نیز کم هزینه تر بوده و فرد مبتلا هزینه کمتری را پرداخت می نماید.
۲- ایمن : یک پوشک مناسب باید حداکثر ایمنی را برای مصرف کننده ایجاد کرده و تا حد امکان فاقد نشتی باشد. اگر پوشک دارای نشت بوده و لباس یا بستر مصرف کننده را خیس نماید ، هدف استفاده از پوشک ازمیان رفته و هزینه پرداخت شده برای پوشک دور ریخته شده است. یک پوشک مناسب باید دارای لایه های بازدارنده در اطراف بوده تا نهایت ایمنی در مقابل نشت را فراهم نماید.کیفیت و میزان و نحوه طراحی این لایه ها عامل مهمی در ایمنی پوشک می باشد.
۳- راحت : پوشک مناسب بایستی باعث راحتی و آرامش مصرف کننده باشد . یعنی باید تا حدامکان کمترین مشکل را برای پوست بدن ایجادنماید و ناراحتی ناشی از تعریق را به حداقل برساند. برای این منظور باید از پوشک های Air plus استفاده کرد یعنی پوشکهایی که لایه پشتی آنها قابلیت تبادل با هوا را داشته باشد. در این گونه پوشک ها لایه پشتی به جای آنکه از جنس پلاستیک باشد از نوعی منسوجات است که دارای منفذهایی می باشد که باعث جریان هوا از داخل به خارج پوشک و بالعکس گشته و در نتیجه ضمن دادن امکان تنفس به پوست باعث می شود تا بوی بد ادرار در درون پوشک جمع نگردیده و باعث اذیت مصرف کننده و اطرافیان نگردد. همچنین یک پوشک مناسب باید دارای کمترین صدا باشد تا هنگام حرکت باعث خجالت مصرف کننده نشود.
قواعد کلی هنگام استفاده از پوشک
– قبل از مصرف ، با تا کردن پوشک از درازا ، یک کانال مانند ایجاد کنید.
– به سطح داخلی پوشک دست نزنید.
– پوشک باید کاملاًبر روی کشاله ران قرار گیرد.
– برای بستن پوشک باید آن را از جلو به سمت عقب وارد نمود و همیشه آن را ازسمت عقب بیرون آورد.
تعداد دفعات تعویض
– پوشک باید در هنگام لزوم تعویض شود . پر شدن شاخص رطوبت بر روی پوشک نشان دهنده آن است که از ظرفیت پوشکاستفاده شده و باید آن را تعویض نمود.
– پوشک باید در طول روز در فواصل زمانی ۳ تا ۴ ساعت و شب هنگام پیش از خواب تعویض شود.
– در هنگام خواب ، می توان پوشک را تا ۸ ساعت استفاده کرد.
– اگر در هنگام تعویض ، مشاهده شود که شاخص رطوبت پر نشده و ظرفیت آن کامل نگشته ، نشان دهنده آن است که باید ازپوشک کوچکتری استفاده نمود.
انواع پوشک
پوشک های بزرگسال به طور کلی دردو نوع پوشک کامل و پوشک های به صورت پد یا نوار هستند.
پوشک کامل نیز بر دو نوع است :
۱-پوشک کامل چسبی :این نوع پوشک ها با چسب هایی که در دو طرف پوشک قرار دارد کاملا بر روی بدن محکم می شود .
کاربرد این پوشک بیشتر در افراد مبتلا به بی اختیاری متوسط تا شدید بوده و بیمارانی که بستری هستند نیز از این نوع ، استفاده می نمایند.
۲- پوشک کامل شورتی :این نوع پوشک ها مانند شورت معمولی پوشیده می شود و به راحتی با پاره شدن از دو سمت بدن ، تعویض می گردد. کاربرد این نوع پوشک نیز در افراد مبتلا به بی اختیاری متوسط تا شدید می باشد و غالبا برای افراد ی که سرپا بوده ودر اجتماع فعالیت دارند استفاده از این نوع پوشک مناسب است .
پوشک های غیر کامل نیز بر دو نوع هستند:
۱-پوشک به صورت نوار : برای انواع بی اختیاری خفیف تا متوسط کاربرد دارد .
۲-پوشک به صورت پد : برای انواع بی اختیاری خفیف تا شدید کاربرد دارد .
پوشک های غیر کامل بایستی همراه با یک نگهدارنده که شبیه شورت معمولی استفاده شود .
هر چند این پوشک ها را می توان با شورت معمولی نیز استفاده نمود اما استفاده از نگهدارنده های مخصوص
باعث ایمنی و راحتی بیشتر می شود. این نگهدارنده ها غالبا قابلیت شستشو را داشته و برای دفعات متعدد می توان از آن استفاده نمود.
انواع دیگر پوشک نیز وجود دارند که متناسب با آناتومی مردان و زنان بوده و مخصوص استفاده برای هر یک از این دو جنس می باشد.
پوشک های مخصوص مردان و پوشک های مخصوص زنان چون مطابق با آناتومی هر یک از آنها می باشد دارای استفاده راحت تر می باشد.
پوشک های دومنظوره
غالب پوشک های موجود در بازار مناسب بی اختیاری ادراری بوده و مناسب برای مدفوع نمی باشد. یک نوع پوشک مخصوص دو منظوره برای بی اختیاری مدفوع و ادرار موجود است. در این نوع پوشک محفظه درونی ، بزرگ تر بوده و قابلیت تحمل فشار و وزن مدفوع را دارا می باشد. برای کاهش هزینه ، این نوع پوشش از دو قسمت تشکیل شده است. بخش یک بار مصرف که به صورت پد بوده و در صورت خروج مدفوع بایستی تعویض گردد و بخش نگهدارنده که برای دفعات متعدد قابلیت استفاده دارد.