مراحل حمام کردن نوزاد
برای اولین بار حمام کردن نوزادان لازم است خیلی آرام و با ملاحظه عمل کنید. مراحل حمام کردن نوزاد شامل موارد زیر است:
- لوازمی مثل صابون نوزاد، دو اسفنج حمام نوزاد، یک فنجان پلاستیکی و یک حوله آماده کنید.
- برای بعد از حمام، پوشک تمیز و لباس کودک را دم دستتان در اتاق بگذارید.
- مطمئن شوید که اتاق به قدر کافی گرم است تا کودک پس از حمام احساس سرما نکند.
- اگر حمام سرد است، آن را به قدر کافی گرم کنید.
- وان یا سینک را بین پنج تا هشت سانتی‌متر از آب گرم پر کنید.
- دمای آب لازم است برای پوست مچ دست شما گرم باشد، اما اصلاً داغ نباشد؛ حدود ۳۲ درجه سانتی‌گراد یا چند درجه گرم‌تر مناسب است.
- اول نوزاد را به حمام ببرید و بعد لباس‌هایش را درآورید.
- اگر کودک شما همیشه در طول حمام گریه می‌کند، بگذارید در ابتدای حمام پوشک به تنش باشد تابه او حس امنیت بدهد.
- ابتدا پای نوزاد و سپس بقیۀ بدن او را به تدریج وارد وان کنید.
- پشت سر و گردنش را به یکی از دست‌هایتان تکیه دهید و او را در وضعیت راحتی نگه دارید.
- در طول حمام به طور منظم با یک فنجان روی او آب بریزید تا احساس سردی نکند.
- اگر بخواهید می‌توانید نوزاد را فقط با آب بشویید.
- از صابون مخصوص نوزاد نیز به مقدار کم استفاده کنید.
- از صابون معمولی یا قوی استفاده نکنید، زیرا می‌تواند پوست کودک را خشک کند.
- از یک اسفنج نرم یا دست تمیزتان به آرامی برای شستن صورت و بدن نوزاد استفاده کنید.
- این کار را با ملایمت انجام دهید و نیازی به سابیدن یا استفادۀ زیاد از صابون نیست.
- می‌توانید با دست خود یا با یک لیف نرم نوزاد، از بالا به پایین، جلو و سپس پشتش را بشویید.
- با شستن پوست سر با یک لیف مرطوب یا آغشته به کمی شامپوی بچه شروع کنید.
- لیف را آبکشی کنید و از آن برای تمیز کردن چشم و صورت او استفاده کنید و این کار را با ملایمت انجام دهید.
- اگر در گوشه و کنار سوراخ‌های بینی یا چشم کودک مخاط خشک جمع شده است، ابتدا با لیف چند بار آن را خیلی آرام لمس کنید تا نرم شود و سپس آن را بردارید.
- برای اندام تناسلی کودک، یک شست‌وشوی معمولی کافی است.
- نوزاد را با ریختن فنجان‌های آب روی او و کشیدن یک لیف نرم تمیز روی بدنش، از سر تا پا آبکشی کنید.
- سپس با احتیاط زیاد، با یک دست گردن و سر و با دست دیگر باسن او را نگه دارید و او را از وان بیرون بیاورید.
- انگشتان خود را دور یک ران قرار دهید، احتیاط کنید، زیرا نوزادان وقتی مرطوب هستند به راحتی سُر می‌خورند.
- اگر نمی‌توانید، از یک بزرگسال دیگر بخواهید با یک حولۀ خشک، نوزاد را از شما بگیرد.
- نوزاد را در یک حولۀ کلاه‌دار بپیچید و خشک کنید.
- سپس پوشک و لباس نوزاد را بپوشانید.
- تمام شد، سر خوشبوی او را ببوسید و بغلش کنید.
اگر پوست کودکتان خشک است یا اگر ادرارسوخته شده، بهتر است از پزشکتان برای استفاده از یک لوسیون نوزاد مناسب مشورت بگیرید و بعد برای خرید اقدام کنید. همچنین اگر پوست او هنوز هم پوسته‌پوسته می‌شود، می‌توانید پس از حمام یک لوسیون مناسب نوزاد به بدن او بمالید و بعد لباسش را بپوشانید، اما بدانید که این عارضه معمولاً ناشی از خشکی پوست نیست، بلکه پوست‌های مرده‌ای است که به هر حال باید بریزد. اگر بخواهید می‌توانید کودک را فقط با آب حمام کنید، البته به شرطی که ناحیۀ زیر پوشک و چین‌های پوست را به خوبی تمیز کنید. صابون و شامپوهای قوی می‌تواند پوست کودک را خشک کند و ممکن است باعث ادرار سوختگی در نوزاد شود. اگر از صابون استفاده می‌کنید، یک صابون مخصوص نوزاد یا کودکان را انتخاب و خیلی هم کم از آن استفاده کنید.
رعایت نکات ایمنی مهم هنگام حمام نوزاد
هرچند حمام کردن نوزادان برای همه بسیار لذت‌بخش است، اما در اوایل شاید برایتان کمی اضطراب‌آور باشد. کنترل یک موجود کوچک مرطوب و صابونی که زیاد تکان می‌خورد، نیاز به تمرین و اعتماد به نفس دارد، بنابراین آرامش خود را حفظ کنید و او را محکم‌تر نگه دارید. بد نیست اگر موارد زیر را هنگام حمام نوزاد در نظر بگیرید:
- از صابون و شامپو بسیار کم استفاده کنید.
- از کف زیاد در وان استفاده نکنید، زیرا می‌تواند خطر عفونت‌های مجاری ادرار را افزایش دهد.
- هرگز نوزاد خود را بدون نظارت حتی برای یک ثانیه هم رها نکنید.
- اگر صدای زنگ در یا تلفن آمد و باید به آن پاسخ می‌دادید، حتماً او را در یک حوله بپیچید و همراه خودتان ببرید.
- هرگز شیر آب را بعد از گذاشتن نوزاد در وان یا لگن باز نکنید، زیرا آب به سرعت می‌تواند خیلی عمیق یا خیلی داغ شود.
- آب‌گرمکن خود را روی ۴۹ درجه سانتی‌گراد تنظیم کنید. یک نوزاد می‌تواند در آبی با دمای ۶۰ درجه سانتی‌گراد، در کمتر از چند ثانیه دچار سوختگی شود.
- مطمئن شوید که دمای هوای محل حمام به اندازۀ کافی گرم و در حدود ۲۴ درجه سانتی‌گراد است، تا کودک سردش نشود.
- یک کودک خیس بسیار لیز است، پس خیلی مراقب باشید.
- وسایل برقی را قبل از شروع به شست‌وشوی نوزاد از حمام خارج کنید.
- کف حمام را ایمن و خشک کنید تا لیز نخورید.
- دمپایی ابری یا روفرشی در حمام نپوشید و از ایمن بودن دمپایی‌ها مطمئن شوید.
- هرگز نوزاد خود را بدون مراقبت رها نکنید. این نکته به قدری مهم است که باید دو بار ذکر شود، زیرا یک نوزاد می‌تواند در عمق کمتر از دو سانتی‌متر آب و در کمتر از ۶۰ ثانیه خفه شود.
