بهداشت بلوغ نوجوان در بعد روانی

دیدگاه‌های جدید در روانشناسی، معتقدند که تمامی ابعاد جسمی، روحی و اجتماعی در یک انسان ارتباطی متقابل با یکدیگر دارند و از هم تأثیر می‌پذیرند؛ به همین خاطر بسیاری از مسائلی که در زمینه سلامت روان مطرح می‌شوند، ریشه در عوامل جسمانی و یا اجتماعی دارند. بااین‌حال رشد سالم هویت روانی نیز، نیازمند توجه به نکات خاصی است که در ادامه بیان خواهیم کرد.

1. سازگار شدن با شرایط جدید

به عقیده روانشناسان، هر تغییر و تحول جدیدی در زندگی فرد، نیازمند تلاشی مضاعف در جهت سازگار شدن با شرایط جدید است. تلاش در جهت سازگاری، حجم زیادی از انرژی روانی فرد را درگیر خود می‌کند و به‌تبع آن، میزانی از تنش و فشار روانی را وارد زندگی وی می‌کند. به همین خاطر نوجوانی و سازگار شدن با تغییر شرایط از کودکی به بزرگ‌سالی، معمولاً با استرس و تنشی درونی همراه است. یکی از نکاتی که والدین و اطرافیان می‌بایست به آن توجه داشته باشند این است که سعی کنند به این شرایط دامن نزنند. برای مثال درگیری‌های لفظی و انتقادهای مداوم، ازجمله عواملی هستند که باعث افزایش تنش در فرد می‌شوند.

2. خشم

فشار روانی ناشی از شرایط موجود، ممکن است به‌صورت خشم و پرخاشگری نسبت به دیگران بروز یابد. به‌ویژه در شرایطی مانند انتقادهای خانواده، بحث و اختلاف‌نظر و یا نرسیدن فرد به آنچه خواهانش بوده، شاهد پرخاشگری از جانب نوجوانان هستیم. این خشم می‌تواند به‌صورت رفتارهای پرخاشگرانه و درگیری یا به‌صورت رفتارهای منفعلانه‌تری نظیر قهر کردن یا لجبازی خود را نشان دهد. در این شرایط اطرافیان باید توجه داشته باشند که رفتار نوجوان به دلیل فشاری است که از درون احساس می‌کند و آن‌ها نباید تبدیل به حریفی برای پرخاش یا لجبازی فرزندشان باشند. بلکه باید تلاش کنند تا با مدیریت شرایط، از تشدید این وضعیت جلوگیری کنند.

3. جسمانی سازی

اضطراب ناشی از شرایط جدید، گاهی ممکن است به‌جای پرخاش و برون‌ریزی، به شکل انواع بیماری‌های جسمی و روانی خود را نشان دهد. سردرد، دل‌درد، حساسیت‌های پوستی و یا بیماری‌های روانی نظیر افسردگی و اضطراب، ازجمله شرایطی هستند که نشان می‌دهند نوجوان، احتیاج به کمک و همراهی در سازگاری با شرایط موجود دارد. برای از میان برداشتن چنین مشکلاتی، سعی کنید از یک مشاور متخصص در این زمینه کمک بگیرید و همچنین با آرام نگه‌داشتن فضای خانه و صحبت کردن‌های دوستانه با فرزندتان، از فشار روانی او کم کنید.

4. تنوع طلبی

جست‌وجو برای پیدا کردن ارزش‌هایی که فرد به آن‌ها پایبند باشد، در این ایام باعث می‌شود که اطرافیان احساس کنند، نوجوانان بی‌ثبات شده‌اند. آن‌ها ممکن است یک روز اعتقاداتی را عنوان کنند و مدتی بعد، برخلاف آنچه گفته بودند رفتار کنند. در این شرایط سعی کنید تا جای ممکن از طریق صحبت کردن و آشنایی با دیدگاه‌های نوجوان، او را به سمت اهداف تربیتی موردنظر خانواده سوق دهید. برای مثال اگر نوجوان اعتقاد به اصولی مغایر با اصول خانواده را بیان می‌کند؛ به‌جای عصبانیت و پرخاش سعی کنید تا از طریق صحبت دلایل اعتقادش به آنچه می‌گوید را پیدا کنید و سپس دلایل خودتان برای مخالفت با آن اصول را بیان کنید.

5. افت تحصیلی

بسیاری از نوجوانان در این سنین دچار افت تحصیلی خواهند شد. این مسئله می‌تواند دلایل بسیاری داشته باشد. از زیر سال بردن چرایی درس خواندن و ابراز بی‌علاقگی نسبت به ادامه تحصیل، تا ضعف در توجه و تمرکز، می‌توان دلایل بسیاری را برای این افت مطرح کرد. گاهی اوقات نیز این مسئله ناشی از بروز یک مشکل در محیط مدرسه، با دوستان و معلمان است. برای رفع این مشکل، در درجه اول علت این شرایط را پیدا کنید و برای حل آن اقدام کنید. در مرحله بعدی سعی کنید با رفتارهای همدلانه به نوجوان کمک کنید تا زمان مناسبی را به فعالیت‌های درسی اختصاص دهد و افت تحصیلی را جبران نماید.