معذرت خواهی در روابط بین فردی همواره یکی از دغدغه‌های افراد است. بسیاری از ما فکر می‌کنیم با معذرت خواهی غرورمان شکسته می‌شود یا مثلاً تحقیر می‌شویم؛ اما بااین‌حال وقتی اشتباهی صورت می‌گیرد و حیات یک رابطه درخطر می‌افتد پذیرش اشتباهات یا همان معذرت خواهی یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌تواند شکاف‌های ایجاد شده را ترمیم نماید. متاسفانه بسیاری از افراد هنگامی که تصمیم به عذرخواهی کردن نیز می‌گیرند نمی‌توانند آن را به درستی انجام دهند و اغلب مشکلات را دوچندان می‌کنند. در این راستا در ادامه اصول معذرت‌خواهی صحیح و مؤثر را شرح خواهیم داد. اگر احساس می‌کنید معذرت‌خواهی برای شما سخت است یا نمی‌دانید چطور باید آن را انجام دهید تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
چگونه معذرت خواهی کنیم؟ | اصول معذرت خواهی مؤثر
معذرت خواهی کردن همیشه به‌راحتی اتفاق نمی‌افتد. احساساتی مثل شرم یا ترس از جریحه دار شدن غرور شخصی مانع از این می‌شوند که ما به راحتی به اشتباهاتمان اعتراف کنیم و بابت آنها از دیگرانی که رنجیده خاطر شده‌اند عذرخواهی کنیم. بااین‌حال گاهی اوقات این عذرخواهی ضروری است و خودداری از آن می‌تواند کیفیت ارتباط ما را دست خوش تغییرات جدی نماید.
1- زمان مناسبی برای معذرت خواهی انتخاب کنید
افراد هنگامی‌که هیجانات شدیدی را تجربه می‌کنند نمی‌توانند به‌درستی تصمیم بگیرند و از همین رو ممکن است معذرت‌خواهی شما را نپذیرند. درنتیجه اگر اشتباهی از شما سر زده اجازه دهید ابتدا خشم و سایر هیجانات اولیه فرد مقابل کمی آرام شود و سپس گفت‌وگو و معذرت‌خواهی را آغاز نمایید.
2- بر احساسات فرد مقابل تمرکز نمایید
بسیار اهمیت دارد هنگام معذرت خواهی به فرد مقابل نشان دهید از تأثیر رفتار خود بر احساسات او آگاه هستید و رنج و ناراحتی او را درک می‌کنید. توجه داشته باشید که صرفاً گفتن کلمات کوتاهی مثل “ببخشید” یا “معذرت می‌خواهم” ممکن است کافی نباشد. در این شرایط می‌توانید از جملات گویا تری استفاده نمایید. برای مثال بگویید “می‌دانم که این موضوع تو را ناراحت کرده یا باعث عصبانیت تو شده، این را می‌فهمم و از این بابت از تو عذرخواهی می‌کنم”. این مسئله می‌تواند به شما کمک کند تا ارتباط موفق‌تری را تجربه کنید.
3- مسئولیت پذیری خود را نشان دهید
یک معذرت خواهی مؤثر این پیام را به فرد مقابل منتقل میکند که شما از اثرات منفی عملتان آگاه هستید و در برابر آن احساس مسئولیت می‌کنید. معذرت خواهی که صرفاً برای رفع تکلیف انجام می‌شوند یا در آن فرد مسئولیت کارهایی که کرده را دائماً بر دوش افراد دیگر یا عوامل محیطی می‌اندازد نمی‌تواند تأثیرگذاری چندانی داشته باشید.
4- برای جبران اشتباهات اعلام آمادگی کنید
وقتی اشتباهی از ما سر می‌زند مسلما پیامدهای منفی رخ می‌دهند که ممکن است صرفاً با معذرت خواهی از بین نروند. در این شرایط لازم است که در کنار معذرت خواهی یا طلب بخشش از دیگران به آنها اعلام کنیم که برای جبران کردن آماده هستیم و می‌خواهیم اوضاع را سر و سامان ببخشیم.
5- معذرت خواهی را با توجیه کردن اشتباه نگیرید
بسیاری از افراد به جای معذرت خواهی برای راضی کردن فرد مقابل خود دائماً دست به توجیه می‌زنند. به این معنی که شروع به دلیل تراشی می‌کنند و از نقش عوامل مختلف در بروز رفتار خود صحبت می‌کنند. این کار اکثراً تأثیر منفی بر فرد مقابل می‌گذارد و این احساس را منتقل میکند که شما از نقش خود در رفتارهایتان غافل هستید. در نتیجه هنگام معذرت خواهی صرفاً بر خودتان تمرکز کنید و به‌سادگی عذرخواهی نمایید. البته شما می‌توانید در آینده و پس از رفع دلخوری‌ها توضیحات بیشتری در اختیار فرد مقابل خود بگذارید.
6- معذرت خواهی را هم معنی ضعف نپندارید
بسیارند افرادی که فکر می‌کنند معذرت خواهی نشانه قرار داشتن در موضع ضعف است و غرور انسان را جریحه دار میکند. اما در حقیقت عکس این ماجرا را شاهد هستیم. افرادی که می‌دانند چه زمانی و در چه شرایطی باید عذرخواهی نمایند اغلب پختگی بالاتری دارند و آنقدر از نظر روانی توانمند هستند که می‌توانند در کنار نقاط قوت، ضعف‌های وجود خود را نیز ببینند، آنها را بپذیرند و برای رفع آنها قدمی بردارند. اگر بتوانید باور خود را در این باره اصلاح نمایید با اعتماد به نفس بیشتری پیش خواهید رفت و هرگز از انجام کار خود پشیمان نخواهید شد. اینگونه روابط اجتماعی بهتری را نیز تجربه خواهید کرد.
7- پس از معذرت خواهی به فرد مقابل فرصت دهید
اینکه شما برای انجام یک اشتباه عذرخواهی کرده‌اید نباید این توقع را در شما ایجاد کند که فورا مورد بخشش قرار بگیرید. پس از عذرخواهی به فرد مقابلتان فرصت دهید تا در مورد حرف‌های شما فکر کند و در مورد بخشش تصمیم بگیرد. این حق شخصی هر فرد است که دیگری را ببخشد یا احساس کینه یا خشم را در قلب خود نگاه دارد. مهم این است که شما در این میان وظیفه اخلاقی خود را به درستی انجام دهید.
